Nguyên nhân của xu hướng nhảy việc tại Việt Nam: Do thế hệ hay thị trường?

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về xu hướng nhảy việc trong nhiều ngành nghề. Nhiều người tự hỏi liệu xu hướng này được thúc đẩy bởi sự khác biệt giữa các thế hệ trong quan điểm đối với công việc hay bởi các yếu tố thị trường bên ngoài. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần xem xét các động lực đằng sau việc thay đổi công việc trong lực lượng lao động Việt Nam và cả tư duy của các thế hệ cũng như điều kiện kinh tế.

Yếu Tố Về Thế Hệ 

Các thế hệ khác nhau có quan điểm riêng biệt về công việc, đóng vai trò quan trọng trong xu hướng nhảy việc. Tại Việt Nam, lực lượng lao động chủ yếu bao gồm ba thế hệ: Thế hệ Baby Boomers, Thế hệ X và Thế hệ Millennials (Gen Y), trong đó Thế hệ Z đang dần gia nhập lực lượng lao động.

• Baby Boomers (1946-1964): Thế hệ này có xu hướng coi trọng sự ổn định trong công việc và cam kết gắn bó dài hạn với một nhà tuyển dụng duy nhất. Tuy nhiên, khi thế hệ Baby Boomers bắt đầu nghỉ hưu, ảnh hưởng của họ lên thị trường lao động đang giảm dần, và các thế hệ trẻ hơn đang nắm vai trò chủ đạo.

• Gen X (1965-1980): Gen X trưởng thành trong thời đại nền kinh tế biến đổi nhanh chóng tại Việt Nam. Mặc dù họ vẫn coi trọng sự ổn định, nhiều người trong số này cởi mở hơn với việc thay đổi công việc nếu điều này mang lại cơ hội thăng tiến tốt hơn hoặc cải thiện sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

• Millennials/Gen Y (1981-1996): Millennials có xu hướng ưu tiên sự phát triển cá nhân, cơ hội học hỏi và công việc mang ý nghĩa. Các nghiên cứu cho thấy thế hệ Millennials tại Việt Nam ít ngần ngại hơn trong việc chuyển đổi công việc nếu cảm thấy nhà tuyển dụng hiện tại không cung cấp lộ trình rõ ràng cho sự thăng tiến hoặc không phù hợp với giá trị cá nhân của họ. Theo một nghiên cứu của PwC, 38% Millennials ở khu vực Đông Nam Á tin rằng việc nhảy việc giúp họ học hỏi kỹ năng mới nhanh hơn.

• Gen Z (1997-2009): Thế hệ trẻ nhất trong lực lượng lao động có tính năng động cao và tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ. Họ có xu hướng không duy trì sự cam kết dài hạn và bị thu hút bởi các công ty có môi trường làm việc linh hoạt, hiện đại và khả năng lãnh đạo tốt. Tại Việt Nam, Thế hệ Z ngày càng ưa chuộng hình thức làm việc tự do (freelance) và làm việc từ xa, khiến cho sự trung thành với công việc truyền thống trở nên ít hấp dẫn hơn.

5 Yếu Tố Thị Trường Gây Ảnh Hưởng

Mặc dù các quan điểm theo thế hệ có đóng góp vào hành vi nhảy việc, nhưng các yếu tố động lực của thị trường lao động tại Việt Nam cũng đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là một số yếu tố thị trường chính thúc đẩy xu hướng này:

• Tăng trưởng kinh tế và nhu cầu nhân tài: Nền kinh tế Việt Nam đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, đặc biệt là ở các lĩnh vực như công nghệ, sản xuất và tài chính. Sự tăng trưởng này đã tạo ra nhu cầu lớn đối với lao động có tay nghề. Khi có nhiều cơ hội việc làm hơn, nhân viên cảm thấy tự tin hơn để tìm kiếm công việc mới. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho thấy GDP của Việt Nam tăng trưởng 8% vào năm 2022, và sự tăng trưởng mạnh mẽ này tạo ra môi trường cạnh tranh cho thị trường việc làm.

• Chênh lệch mức lương: Mức lương là một yếu tố quan trọng thúc đẩy người lao động thay đổi công việc tại Việt Nam. Nhiều người lao động từ bỏ công việc hiện tại để nhận mức lương cao hơn ở các đối thủ cạnh tranh. Theo một khảo sát năm 2023 do Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO) tiến hành, tăng trưởng mức lương trung bình trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ là khoảng 12% mỗi năm. Người lao động, đặc biệt là ở các ngành thiếu hụt nhân tài, thường tìm kiếm cơ hội nhảy việc để có mức lương tốt hơn.

• Cân bằng công việc và cuộc sống: Khi các công ty mở rộng quy mô hoạt động, áp lực công việc cũng tăng lên. Theo một nghiên cứu của The Asia Foundation, có tới 45% người lao động Việt Nam cho biết lý do họ rời bỏ công việc là do sự thiếu cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Đặc biệt là các nhân viên trẻ tuổi, họ mong đợi các hình thức làm việc linh hoạt hơn, chẳng hạn như làm việc từ xa hoặc giảm giờ làm. Những nhà tuyển dụng không thể đáp ứng các yêu cầu này có nguy cơ cao mất nhân tài vào tay các công ty có chính sách tiến bộ hơn.

• Thăng tiến trong sự nghiệp: Phát triển sự nghiệp cũng là một yếu tố quan trọng khác. Theo một khảo sát của Deloitte, 67% người lao động Việt Nam cho biết họ nghỉ việc vì thiếu cơ hội thăng tiến. Các thế hệ trẻ, đặc biệt là Gen Y và Gen Z, ưu tiên việc học hỏi kỹ năng mới và mong muốn thấy lộ trình thăng tiến rõ ràng. Khi thiếu đi những cơ hội này, họ nhanh chóng tìm kiếm các cơ hội tốt hơn ở nơi khác.

• Ảnh hưởng của các công ty quốc tế: Sự xâm nhập của các công ty đa quốc gia vào Việt Nam đã mang đến những kỳ vọng mới về lợi ích, văn hóa công ty, và môi trường làm việc. Những doanh nghiệp toàn cầu này thường cung cấp các gói quyền lợi tốt hơn và các chương trình đào tạo tốt hơn so với các công ty trong nước, khiến người lao động có động lực rời bỏ các doanh nghiệp nội địa để tham gia vào các công ty nước ngoài.

Nhảy việc: Do thế hệ hay do thị trường?

Mặc dù cả ảnh hưởng thế hệ và điều kiện thị trường đều góp phần vào hiện tượng nhảy việc, rất khó để chỉ ra yếu tố nào là nguyên nhân chính ở Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy rằng các thế hệ trẻ (Gen Y và Gen Z) có xu hướng thay đổi công việc thường xuyên hơn, do họ mong muốn phát triển cá nhân, tính linh hoạt và thăng tiến nhanh chóng trong sự nghiệp. Đồng thời, các yếu tố thị trường như chênh lệch lương bổng, tăng trưởng kinh tế, và sự cạnh tranh ngày càng gia tăng đối với nhân tài cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho việc nhảy việc ở mọi thế hệ.

Đối với các nhà tuyển dụng tại Việt Nam, việc đáp ứng cả nhu cầu của các thế hệ trong lực lượng lao động lẫn các động lực thay đổi của thị trường là rất quan trọng. Việc cung cấp mức lương cạnh tranh, lộ trình thăng tiến rõ ràng, các lựa chọn làm việc linh hoạt và xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mất nhân sự.

Kết luận, xu hướng nhảy việc tại Việt Nam là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa tư duy của các thế hệ và những lực lượng từ thị trường. Những doanh nghiệp biết thích nghi với những thay đổi này sẽ có cơ hội cao hơn trong việc giữ chân nhân tài của mình trong một môi trường cạnh tranh và không ngừng phát triển.

Thông tin được cung cấp trong các bài viết trên blog của chúng tôi chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung. Nó không thể thay thế cho lời khuyên chuyên môn và không nên phụ thuộc vào đó.
Mặc dù chúng tôi cố gắng cung cấp thông tin chính xác và cập nhật nhưng tính chất không ngừng phát triển có thể khiến nội dung trở nên lỗi thời hoặc không chính xác theo thời gian. Vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc chuyên gia có trình độ trong các lĩnh vực tương ứng để được tư vấn hoặc hướng dẫn cụ thể. Bất kỳ hành động nào được thực hiện dựa trên thông tin có trong các bài viết trên blog của chúng tôi đều thuộc quyền quyết định và rủi ro của người đọc. Chúng tôi không chịu bất kỳ trách nhiệm hoặc trách nhiệm pháp lý nào đối với mọi mất mát, thiệt hại hoặc hậu quả bất lợi phát sinh do những hành động đó.
Đôi khi chúng tôi có thể cung cấp liên kết đến các trang web hoặc tài nguyên bên ngoài để biết thêm thông tin hoặc tham khảo. Các liên kết này được cung cấp để thuận tiện và không hàm ý chứng thực hay chịu trách nhiệm về nội dung hoặc tính chính xác của các nguồn bên ngoài này. Các bài viết trên blog của chúng tôi cũng có thể bao gồm ý kiến cá nhân, quan điểm hoặc cách giải thích của các tác giả, những điều này không nhất thiết phản ánh quan điểm của toàn bộ tổ chức của chúng tôi. Chúng tôi khuyến khích người đọc xác minh tính chính xác và phù hợp của thông tin được trình bày trong các bài viết trên blog của chúng tôi và tìm kiếm lời khuyên chuyên nghiệp khi cần thiết.
Việc bạn sử dụng trang web này và nội dung của nó cấu thành sự chấp nhận tuyên bố từ chối trách nhiệm này.

Nguồn:

PwC Southeast Asia Workforce Insights

World Bank Vietnam Economic Outlook 2023

General Statistics Office of Vietnam Wage Report 2023

Asia Foundation Workplace Study in Vietnam 2022

Deloitte Global Talent Survey 2023